Exploring the social-ecological drivers and impacts of the blueberry boom in South Africa
Date
2022-04
Authors
Journal Title
Journal ISSN
Volume Title
Publisher
Stellenbosch : Stellenbosch University
Abstract
ENGLISH ABSTRACT: Since 2015 there has been a rapid increase in blueberry production within South Africa, with most of
the industry focused on exporting the fresh fruit. Despite the recent emergence of the blueberry
industry, it contributed over R1 billion in export revenue in 2020. To date, little research has been
conducted to understand what is driving the growth in the blueberry industry, what impacts the
industry has on the local environment and community and how vulnerable the industry is to external
shocks. Because the industry is focused on exports, this study explored the social-ecological drivers
and impacts of the industry using the telecoupling framework. The thesis consists of 5 Chapters.
Chapter 1 introduces the blueberry industry in South Africa, while Chapter 2 introduces the
telecoupling framework, which allows for a combination of qualitative and quantitative methods. In
Chapter 3, I analysed interview data with individuals in the blueberry industry using a deductive
thematic analysis approach as a qualitative method to investigate the drivers of increasing adoption of
blueberry production in South Africa. In Chapter 4, I used a life cycle assessment (LCA) as a
quantitative method to analyse the social-ecological impact of the blueberry industry in South Africa.
Chapter 5 provides a set of conclusions.
Chapter 3 identified seven key drivers that contributed to the adoption of blueberry farming. These
drivers included (1) the perceived profitability due to the high market value of blueberries on the export
market, (2) access to start-up capital as loans or investment to afford the high start-up cost of
blueberry production, (3) the growing market with an increasing number of blueberry consumers in
richer countries, (4) existing or early relationships with exporting companies to gain access to
proprietary genetic material, production advice and connections with buyers, (5) the fact that the
harvest season of blueberries falls outside the harvest season of other valuable export fruits like citrus,
apples and pears which allows farmers to diversify their operation and income, (6) employment
opportunities in a mixed operation that allows farmers to keep their best seasonal staff employed
throughout the year, and (7) the low risk of theft associated with blueberries due to their delicate
harvesting method.
Concerns were raised about the industry’s vulnerability to external shocks, but recently observed
socio-political and environmental shocks appeared to have had limited impacts to date. National and
global lockdown restrictions as a result of the COVID-19 pandemic (2020 – 2021) had minor impacts
on farm operations because agricultural production was considered to be an essential service under
lockdown regulations. Additionally, the initial hard lockdown in South Africa (23 March 2020 – 1 May
2020) occurred outside the blueberry harvest season that starts in July, which gave farmers time to
prepare. The blueberry industry already complied with many of the COVID-19 hygiene requirements,
because blueberries are picked by hand and receive no post-harvest treatment before consumption.
Climatic shocks including droughts, early-season rain and hail have had the biggest impacts on the
industry. Recent droughts in various areas of South Africa (between 2015 – 2018) forced some
farmers to reduce their operation size and to truck water in at an additional cost to meet irrigation
needs for blueberries. Abnormal early season rain and hail storms during the picking season in the
northern parts of South Africa damaged the fruits and resulted in large yield losses. After civil unrest in
two major economic hubs of South Africa (July 2021), Durban and Gauteng, a concern for blueberry
farmers surfaced, even though this occurred outside the harvest and export window and had no direct
impact on the industry. Concerns were related to the unpredictability of civil unrest shocks and are
associated with the time sensitivity of exporting blueberries due to their short shelf life.
The study also found that despite the age of the industry it is already experiencing many changes and
facing numerous challenges. The first is increasing competition in South Africa as a result of the
industry’s rapid expansion as well as increasing competition from other southern hemisphere
countries. The increasing supply of blueberries allows buyers to obtain more competitive prices which
impacts the profitability of the industry. This is combined with other existing challenges in South Africa,
like the increasing cost of essential inputs (fertiliser, fuel, electricity) and inefficient and degrading port
infrastructure that often result in export delays, has reduced the profitability of the industry over the
last few years. South Africa’s current social and economic climate makes it harder for farmers to
acquire loans or investments which limits their ability to adopt new technology or expand their
blueberry operations. Despite the challenges of the industry, the farmers are, however, optimistic
about the future of the industry and are looking at solutions such as precision agriculture, to address
some of these challenges.
Chapter 4 used a LCA to explore the social-ecological impacts of the blueberry industry in South
Africa and found a variety of impacts. A hectare of blueberries produced in South Africa had the
potential to damage (1) population health through increasing the number of years lost to ill-health
(measured as disability-adjusted life years), (2) the economy, by increasing the cost required to extract
resources in the future (measured as surplus resource cost), and (3) the environment, by contributing
to biodiversity loss(measured using species loss potential per annum). The production phase of
blueberries contributed to more than 90 per cent of the impact, driven by the use of protective
structures (plastic tunnels), fertiliser, agrochemicals and fuel, while packaging and storage were
responsible for the remaining impact. While the same pattern was observed for apples, grapes,
oranges, pears and strawberries, blueberries had the lowest impact on human health, the economy
and the environment in comparison.
In, I also reflected on the potential of the LCA ReCiPe 2016 method (Huijbregts et al., 2017) as a tool
to quantify the social-ecological impact of a system within the telecoupling framework. In the end, I
found that LCA impacts are restricted to selected environmental indicators that are converted to high
level social, economic and ecological impacts. Therefore the LCA alone does not account for all of the
impacts and should be combined with other methods such as surveys and interviews to identify the
broader impacts. I addressed this limitation of the LCA by including other impacts of the industry that
emerged during interviews were discussed. These impacts include both negative and positive impacts
such as creating job opportunities, adding to the tourism industry, and decreasing the aesthetic appeal
of scenic tourist routes.
In conclusion, the blueberry industry is a well-suited case study to explore the social-ecological drivers
and impacts of a commercial superfood industry in Africa using the telecoupling framework, as the
production is mainly driven by consumers in faraway places (Europe and Asia).
AFRIKAANSE OPSOMMING: 2015 was daar 'n vinnige toename in bloubessieproduksie binne Suid-Afrika, met die meeste van die bedryf wat op die uitvoer van die vars vrugte fokus. Ten spyte van die onlangse ontstaan van die bloubessiebedryf, het dit meer as R1 miljard se uitvoerinkomste in 2020 bygedra. Tot op hede is min navorsing gedoen om te verstaan wat die groei in die bloubessiebedryf aandryf, watter impak die bedryf op die plaaslike omgewing en gemeenskap kan hê en hoe kwesbaar die bedryf is vir eksterne skokke. Omdat die bedryf op uitvoere fokus, het hierdie studie die sosiale en ekologiese dryfvere en impakte van die bedryf te ondersoek binne die raamwerk wat die sosio-ekonomiese en omgewings interaksies tussen afstand geskeide menslike en natuurlike sisteme gebruik . Die tesis bestaan uit 5 hoofstukke. Hoofstuk 1 stel die bloubessiebedryf in Suid-Afrika bekend, terwyl Hoofstuk 2 die raamwerk bekend stel wat gebruik word om die sosio-ekonomiese en omgewings interaksies tussen afstand geskeide menslike en natuurlike sisteme te studeer, wat dit moontlik maak om ‘n kombinasie van kwalitatiewe en kwantitatiewe metodes te gebruik onder een raamwerk. In Hoofstuk 3 het ek 'n deduktiewe tematiese ontledingsbenadering gebruik as 'n kwalitatiewe metode om onderhouddata met individue in die bloubessiebedryf te ontleed en die dryfvere van die toenemende opname van bloubessieproduksie te ondersoek. In Hoofstuk 4 het ek 'n lewensiklus assessering as 'n kwantitatiewe metode gebruik om die sosiale en ekologiese impak van die bloubessiebedryf in Suid-Afrika te ontleed. Hoofstuk 5 verskaf 'n stel gevolgtrekkings. Hoofstuk 3 het sewe belangrike dryfvere geïdentifiseer wat bygedra het tot die opname van bloubessieboerdery. Die dryfvere het die volgende ingesluit (1) die waargenome winsgewendheid inverband met die hoë markwaarde van bloubessies op die uitvoermark, (2) toegang tot aanvangskapitaal as lenings of belegging om die hoë aanvangskoste van bloubessieproduksie te dek, (3) uitbreiding van die markruimte met 'n toenemende aantal bloubessieverbruikers in ryker lande, (4) bestaande of vroeë verhoudings met uitvoermaatskappye om toegang te kry tot hulle genetiese eiendom, produksie advies en verhoudings met kopers, (5) die oesseisoen van bloubessies val buite die oesseisoen van ander waardevolle uitvoer vrugte soos sitrus, appels en pere wat boere dan toelaat om hulle bedryf en inkomste te diversifiseer, (6) dit skep werksgeleenthede wat boere in staat stel om hul beste seisoenale personeel deur die jaar in diens te hou, en (7) die lae risiko van diefstal wat geassosieer word met bloubessies as gevolg van hulle delikate oesmetode. Kommer is uitgespreek oor die bedryf se kwesbaarheid vir eksterne skokke, maar onlangs sosio politieke en omgewings skokke het tot dusver beperkte impakte gehad. Nasionale en wêreldwye inperkings as gevolg van die COVID-19-pandemie (2020 – 2021) het ‘n lae impak op die plaasbedrywighede gehad omdat landbouproduksie as 'n noodsaaklike diens beskou was tudens die inperkings. Boonop het die aanvanklike streng inperking in Suid-Afrika (23 Maart 2020 – 1 Mei 2020) buite die bloubessie-oesseisoen plaasgevind wat gewoonlik in Julie begin, dit het boere tyd gegee om voor te berei. Die bloubessiebedryf het reeds aan baie van die COVID-19-higiënevereistes voldoen, omdat bloubessies met die hand gepluk word en geen na-oesbehandeling ondergaan nie voor dit die verbruik bereik. Klimaats skokke insluitend droogtes, vroeë seisoen reën en hael het die grootste impak op die bedryf gehad. Onlangse droogtes het sommige boere gedwing om hulle produksie area te verminder en om water teen 'n addisionele koste in te bring met trokke om aan besproeiingsbehoeftes vir bloubessies te voldoen. Abnormale vroeë seisoen reën en haelstorms gedurende die pluk seisoen in die noordelike dele van Suid-Afrika het die vrugte beskadig en het tot groot opbrengsverliese gelei. Na burgerlike onrus in twee groot ekonomiese kern areas van Suid Afrika (Julie 2021), Durban en Gauteng, het dit ‘n kommer geword vir bloubessieboere, al het dit buite die oes- en uitvoervenster plaasgevind en geen direkte impak op die bedryf gehad nie. Dis is ‘n bekommer as gevolg van die onvoorspelbaarheid van burgerlike onrus skokke en die sensitiew tydsberekening om bloubessies uit te voer as gevolg van hulle kort raklewe. Die studie het ook gevind dat ten spyte van die ouderdom van die bedryf dit reeds baie veranderinge ervaar en talle uitdagings in die gesig staar. Die eerste is toenemende mededinging in Suid-Afrika as gevolg van die bedryf se vinnige uitbreiding sowel as toenemende mededinging van ander suidelike halfrond-lande. Die toenemende volume bloubessies stel kopers in staat om meer mededingende pryse te bied aan verskaffers wat die winsgewendheid van die bedryf beïnvloed. Dit in kombinasie met ander bestaande uitdagings in Suid-Afrika, soos die toenemende koste van noodsaaklike insette (kunsmis, brandstof, elektrisiteit) en ondoeltreffende bestuur en agteruitgaan van hawe-infrastruktuur wat dikwels tot uitvoervertragings lei, het die winsgewendheid van die bedryf oor die laaste paar jaar verminder. Suid-Afrika se huidige sosiale en ekonomiese klimaat maak dit moeiliker vir boere om lenings of beleggings te verkry wat hulle vermoë beperk om nuwe tegnologie te bekostig of hulle bloubessiebedrywighede uit te brei. Ten spyte van die uitdagings van die bedryf, is die boere egter optimisties oor die toekoms van die bedryf en kyk hulle na oplossings soos die meer akuraat gebruik van insette om van hierdie uitdagings aantespreek. Hoofstuk 4 het ek 'n lewensiklus assessering gebruik om die sosiale en ekologiese impakte van die bloubessiebedryf in Suid-Afrika te identifiseer en het daarmee ‘n verskeidenheid van impakte gevind. 'n Hektaar bloubessies wat in Suid-Afrika geproduseer is, het die potensiaal gehad om (1) die bevolkingsgesondheid te beskadig deur byte dra tot die aantal jare wat weens swak gesondheid verloor word (gemeet as ongeskiktheids-aangepaste lewensjare), (2) die ekonomie te beskadig as gevolg van die toenemende koste wat nodig is om hulpbronne in die toekoms te onttrek (gemeet as surplus hulpbron koste), en (3) die omgewing te beskadig deur by te dra tot biodiversiteits verliese (gemeet met gebruik van spesie verlies potensiaal per jaar). Die produksiefase van bloubessies het bygedra tot meer as 90 persent van die impak, dit kan toegeskryf word aan die gebruik van beskermenings strukture (plastiek tonnels), kunsmis, landbouchemikalieë en brandstof, terwyl verpakking en stoor stappe verantwoordelik was vir die minderheid van die impakte. Dieselfde patroon waargeneem is vir appels, druiwe, lemoene, pere en aarbeie, maar bloubessies het die laagste impak gehad op menslike gesondheid, die ekonomie en die omgewing in vergelyking. In Hoofstuk 4 het ek ook die potensiaal van die lewensiklus assessering ReCiPe 2016-metode (Huijbregts et al., 2017) oorweeg as 'n instrument om die sosiale en ekologiese impak te kwantifiseer onder ‘n raamwerk wat die sosio-ekonomiese en omgewings interaksies tussen afstand geskeide menslike en natuurlike sisteme in ag neem. Op die ou end het ek gevind dat 'n lewensiklus assessering impakte beperk is tot geselekteerde omgewingsaanwysers wat omgeskakel word na saamgevoegde sosiale, ekonomiese en ekologiese impakte. Die lewensiklus assessering alleen neem dus nie al die impakte in ag nie en moet gekombineer word met ander metodes soos opnames en onderhoude om die breër impakte te identifiseer. Ek het hierdie beperking van die lewensiklus assessering aangespreek deur ander impakte van die industrie wat na vore gekom het tydens onderhoude in te sluit. Hierdie impakte sluit beide negatiewe en positiewe impakte in soos die skepping van werksgeleenthede, byvoeging tot die toerismebedryf en die vermindering van die estetiese aantreklikheid van natturskone toeristeroetes. Ten slotte, die bloubessiebedryf is 'n geskikte gevallestudie om die sosiale en ekologiese dryfvere en impakte van 'n kommersiële supervoedselbedryf in Afrika te ondersoek deur die raamwerk te grbruik wat die sosio-ekonomiese en omgewings interaksies tussen afstand geskeide menslike en natuurlike sisteme in ag neem, aangesien die produksie hoofsaaklik deur verbruikers in ver plekke (Europa en Asië) gedryf word.
AFRIKAANSE OPSOMMING: 2015 was daar 'n vinnige toename in bloubessieproduksie binne Suid-Afrika, met die meeste van die bedryf wat op die uitvoer van die vars vrugte fokus. Ten spyte van die onlangse ontstaan van die bloubessiebedryf, het dit meer as R1 miljard se uitvoerinkomste in 2020 bygedra. Tot op hede is min navorsing gedoen om te verstaan wat die groei in die bloubessiebedryf aandryf, watter impak die bedryf op die plaaslike omgewing en gemeenskap kan hê en hoe kwesbaar die bedryf is vir eksterne skokke. Omdat die bedryf op uitvoere fokus, het hierdie studie die sosiale en ekologiese dryfvere en impakte van die bedryf te ondersoek binne die raamwerk wat die sosio-ekonomiese en omgewings interaksies tussen afstand geskeide menslike en natuurlike sisteme gebruik . Die tesis bestaan uit 5 hoofstukke. Hoofstuk 1 stel die bloubessiebedryf in Suid-Afrika bekend, terwyl Hoofstuk 2 die raamwerk bekend stel wat gebruik word om die sosio-ekonomiese en omgewings interaksies tussen afstand geskeide menslike en natuurlike sisteme te studeer, wat dit moontlik maak om ‘n kombinasie van kwalitatiewe en kwantitatiewe metodes te gebruik onder een raamwerk. In Hoofstuk 3 het ek 'n deduktiewe tematiese ontledingsbenadering gebruik as 'n kwalitatiewe metode om onderhouddata met individue in die bloubessiebedryf te ontleed en die dryfvere van die toenemende opname van bloubessieproduksie te ondersoek. In Hoofstuk 4 het ek 'n lewensiklus assessering as 'n kwantitatiewe metode gebruik om die sosiale en ekologiese impak van die bloubessiebedryf in Suid-Afrika te ontleed. Hoofstuk 5 verskaf 'n stel gevolgtrekkings. Hoofstuk 3 het sewe belangrike dryfvere geïdentifiseer wat bygedra het tot die opname van bloubessieboerdery. Die dryfvere het die volgende ingesluit (1) die waargenome winsgewendheid inverband met die hoë markwaarde van bloubessies op die uitvoermark, (2) toegang tot aanvangskapitaal as lenings of belegging om die hoë aanvangskoste van bloubessieproduksie te dek, (3) uitbreiding van die markruimte met 'n toenemende aantal bloubessieverbruikers in ryker lande, (4) bestaande of vroeë verhoudings met uitvoermaatskappye om toegang te kry tot hulle genetiese eiendom, produksie advies en verhoudings met kopers, (5) die oesseisoen van bloubessies val buite die oesseisoen van ander waardevolle uitvoer vrugte soos sitrus, appels en pere wat boere dan toelaat om hulle bedryf en inkomste te diversifiseer, (6) dit skep werksgeleenthede wat boere in staat stel om hul beste seisoenale personeel deur die jaar in diens te hou, en (7) die lae risiko van diefstal wat geassosieer word met bloubessies as gevolg van hulle delikate oesmetode. Kommer is uitgespreek oor die bedryf se kwesbaarheid vir eksterne skokke, maar onlangs sosio politieke en omgewings skokke het tot dusver beperkte impakte gehad. Nasionale en wêreldwye inperkings as gevolg van die COVID-19-pandemie (2020 – 2021) het ‘n lae impak op die plaasbedrywighede gehad omdat landbouproduksie as 'n noodsaaklike diens beskou was tudens die inperkings. Boonop het die aanvanklike streng inperking in Suid-Afrika (23 Maart 2020 – 1 Mei 2020) buite die bloubessie-oesseisoen plaasgevind wat gewoonlik in Julie begin, dit het boere tyd gegee om voor te berei. Die bloubessiebedryf het reeds aan baie van die COVID-19-higiënevereistes voldoen, omdat bloubessies met die hand gepluk word en geen na-oesbehandeling ondergaan nie voor dit die verbruik bereik. Klimaats skokke insluitend droogtes, vroeë seisoen reën en hael het die grootste impak op die bedryf gehad. Onlangse droogtes het sommige boere gedwing om hulle produksie area te verminder en om water teen 'n addisionele koste in te bring met trokke om aan besproeiingsbehoeftes vir bloubessies te voldoen. Abnormale vroeë seisoen reën en haelstorms gedurende die pluk seisoen in die noordelike dele van Suid-Afrika het die vrugte beskadig en het tot groot opbrengsverliese gelei. Na burgerlike onrus in twee groot ekonomiese kern areas van Suid Afrika (Julie 2021), Durban en Gauteng, het dit ‘n kommer geword vir bloubessieboere, al het dit buite die oes- en uitvoervenster plaasgevind en geen direkte impak op die bedryf gehad nie. Dis is ‘n bekommer as gevolg van die onvoorspelbaarheid van burgerlike onrus skokke en die sensitiew tydsberekening om bloubessies uit te voer as gevolg van hulle kort raklewe. Die studie het ook gevind dat ten spyte van die ouderdom van die bedryf dit reeds baie veranderinge ervaar en talle uitdagings in die gesig staar. Die eerste is toenemende mededinging in Suid-Afrika as gevolg van die bedryf se vinnige uitbreiding sowel as toenemende mededinging van ander suidelike halfrond-lande. Die toenemende volume bloubessies stel kopers in staat om meer mededingende pryse te bied aan verskaffers wat die winsgewendheid van die bedryf beïnvloed. Dit in kombinasie met ander bestaande uitdagings in Suid-Afrika, soos die toenemende koste van noodsaaklike insette (kunsmis, brandstof, elektrisiteit) en ondoeltreffende bestuur en agteruitgaan van hawe-infrastruktuur wat dikwels tot uitvoervertragings lei, het die winsgewendheid van die bedryf oor die laaste paar jaar verminder. Suid-Afrika se huidige sosiale en ekonomiese klimaat maak dit moeiliker vir boere om lenings of beleggings te verkry wat hulle vermoë beperk om nuwe tegnologie te bekostig of hulle bloubessiebedrywighede uit te brei. Ten spyte van die uitdagings van die bedryf, is die boere egter optimisties oor die toekoms van die bedryf en kyk hulle na oplossings soos die meer akuraat gebruik van insette om van hierdie uitdagings aantespreek. Hoofstuk 4 het ek 'n lewensiklus assessering gebruik om die sosiale en ekologiese impakte van die bloubessiebedryf in Suid-Afrika te identifiseer en het daarmee ‘n verskeidenheid van impakte gevind. 'n Hektaar bloubessies wat in Suid-Afrika geproduseer is, het die potensiaal gehad om (1) die bevolkingsgesondheid te beskadig deur byte dra tot die aantal jare wat weens swak gesondheid verloor word (gemeet as ongeskiktheids-aangepaste lewensjare), (2) die ekonomie te beskadig as gevolg van die toenemende koste wat nodig is om hulpbronne in die toekoms te onttrek (gemeet as surplus hulpbron koste), en (3) die omgewing te beskadig deur by te dra tot biodiversiteits verliese (gemeet met gebruik van spesie verlies potensiaal per jaar). Die produksiefase van bloubessies het bygedra tot meer as 90 persent van die impak, dit kan toegeskryf word aan die gebruik van beskermenings strukture (plastiek tonnels), kunsmis, landbouchemikalieë en brandstof, terwyl verpakking en stoor stappe verantwoordelik was vir die minderheid van die impakte. Dieselfde patroon waargeneem is vir appels, druiwe, lemoene, pere en aarbeie, maar bloubessies het die laagste impak gehad op menslike gesondheid, die ekonomie en die omgewing in vergelyking. In Hoofstuk 4 het ek ook die potensiaal van die lewensiklus assessering ReCiPe 2016-metode (Huijbregts et al., 2017) oorweeg as 'n instrument om die sosiale en ekologiese impak te kwantifiseer onder ‘n raamwerk wat die sosio-ekonomiese en omgewings interaksies tussen afstand geskeide menslike en natuurlike sisteme in ag neem. Op die ou end het ek gevind dat 'n lewensiklus assessering impakte beperk is tot geselekteerde omgewingsaanwysers wat omgeskakel word na saamgevoegde sosiale, ekonomiese en ekologiese impakte. Die lewensiklus assessering alleen neem dus nie al die impakte in ag nie en moet gekombineer word met ander metodes soos opnames en onderhoude om die breër impakte te identifiseer. Ek het hierdie beperking van die lewensiklus assessering aangespreek deur ander impakte van die industrie wat na vore gekom het tydens onderhoude in te sluit. Hierdie impakte sluit beide negatiewe en positiewe impakte in soos die skepping van werksgeleenthede, byvoeging tot die toerismebedryf en die vermindering van die estetiese aantreklikheid van natturskone toeristeroetes. Ten slotte, die bloubessiebedryf is 'n geskikte gevallestudie om die sosiale en ekologiese dryfvere en impakte van 'n kommersiële supervoedselbedryf in Afrika te ondersoek deur die raamwerk te grbruik wat die sosio-ekonomiese en omgewings interaksies tussen afstand geskeide menslike en natuurlike sisteme in ag neem, aangesien die produksie hoofsaaklik deur verbruikers in ver plekke (Europa en Asië) gedryf word.
Description
Thesis (MScConsEcol)--Stellenbosch University, 2022.
Keywords
Telecoupling, Distant demand, Life cycle analys, Blueberry growers -- South Africa, COVID-19 (Disease) -- Africa, Southern, Blueberry industry -- South Africa, Blueberry industry -- Economic aspects, Social-ecological impact, UCTD