Doctoral Degrees (Afrikaans and Dutch)

Permanent URI for this collection

https://scholar.sun.ac.za/handle/10019.1/587

Browse

Browsing Doctoral Degrees (Afrikaans and Dutch) by Author "Claassen, Dane"

Now showing 1 - 1 of 1
  • Thumbnail Image
    Item
    Metaleksikografiese kriteria vir woordeboekpedagogie binne ’n omvattende woordeboekkultuur
    (Stellenbosch : Stellenbosch University, 2023-03) Claassen, Dane; Gouws, R. H.; Stellenbosch University. Faculty of Arts and Social Sciences. Dept. of Afrikaans and Dutch.
    AFRIKAANSE OPSOMMING : ’n Groot hoeveelheid navorsing is die afgelope paar dekades oor woordeboekvaardighede en woordeboekpedagogie gedoen. Ondanks al hierdie navorsing het niks prakties daaruit gespruit nie. Woordeboekpedagogie is veral op skoolvlak in Suid-Afrika ondersoek. Omdat die Nasionale Kurrikulum- en Assesseringsbeleidsverklaring (NKAV) van Suid-Afrikaanse skole nie in die nabye toekoms ernstig aandag gaan skenk aan die belang van woordeboekvaardighede en woordeboekpedagogie nie, is dit tyd om die aandag op tersiêre instellings te rig en daarop te fokus. Studente wat aan ’n tersiêre instelling studeer, is deel van Generasie Z en daarom is dit belangrik dat woordeboekpedagogie gerig is op gedrukte en aanlyn woordeboeke. Die hoofdoelwit van hierdie proefskrif is om metaleksikografiese kriteria vir ’n woordeboekpedagogieprogram daar te stel, wat moontlik in die toekoms gebruik kan word om ’n kurrikulum vir woordeboekpedagogie vir al elf amptelike tale van Suid-Afrika saam te stel. Die fokus van hierdie kriteria is nie slegs op woordeboekgebruikers nie, maar ook op woordeboeke en leksikograwe. Hierdie proefskrif pleit vir die vaste staanplek van woordeboekvaardighede en woordeboekpedagogie in ’n uitgebreide leksikografieteorie. Die studie het die Algemene Leksikografieteorie en die Funksieteorie as uitgangspunt, maar daar word deurentyd aandag geskenk aan veelvuldige metaleksikografiese bydraes. Die gebruikersgroep van hierdie studie is Generasie Z en die woordeboeke waarop daar gefokus word, is Pharos Afrikaans-Engels/English-Afrikaans Woordeboek Dictionary en PharosOnline/PharosAanlyn asook die Handwoordeboek van die Afrikaanse Taal (sesde uitgawe) en HAT Aanlyn. Hierdie woordeboeke is gekies omdat hulle algemene Afrikaanse woordeboeke is waarmee die breër gemeenskap vertroud is. Omdat Suid-Afrikaanse aanlyn woordeboeke nie op dieselfde vlak is as dié van baie ander lande nie, is daar gebruik gemaak van verskeie ander aanlyn woordeboeke om verskillende aspekte van ’n aanlyn woordeboek uit te wys. Die ideaal is om gebruikers te hê wat nie slegs woordeboekgeletterd is nie, maar ook inligtinggeletterd. Aanlyn woordeboeke gee toegang tot ’n soekuniversum waarvan baie eksterne naslaanbronne deel is. Die gebruiker moet dus weet watter inligting om te kies en hoe om dit te gebruik. Die probleem is dat Suid-Afrika ’n ontwikkelende land is en dat ’n groot gedeelte van die bevolking nie eers toegang tot ’n rekenaar het nie. Daarom moet die fokus van ’n woordeboekpedagogieprogram veral geplaas word op primêre woordeboekpedagogie. Hierdie tipe pedagogie verwys na pedagogie wat eksplisiet deur die opvoedkundige vir die gebruiker aangeleer word. Daar moet ook gefokus word op sekondêre woordeboekpedagogie. Hierdie tipe pedagogie verwys na die gebruikersgids as eksplisiete leiding deur die leksikograaf, maar ook na die toeganklikheid en gebruikersvriendelikheid waarmee data in die woordeboek vir die gebruiker aangebied word. Die terme primêre en sekondêre woordeboekpedagogie is innoverende terme wat nog nie in enige teorie vasgelê is nie. Op grond van hierdie terme word kriteria vir ’n woordeboekpedagogieprogram voorgestel.