Doctoral Degrees (Afrikaans and Dutch)

Permanent URI for this collection

https://scholar.sun.ac.za/handle/10019.1/587

Browse

Browsing Doctoral Degrees (Afrikaans and Dutch) by browse.metadata.advisor "Grobbelaar, P. W."

Now showing 1 - 2 of 2
  • Thumbnail Image
    Item
    n Kultuurhistoriese beeld van Kaapse Morawiese sendingstasies, 1808-1919
    (Stellenbosch : Stellenbosch University, 1992-03) Balie, Isaac Henry Theodore; Grobbelaar, P. W.; Stellenbosch University. Faculty of Arts and Social Sciences. Dept. of Afrikaans and Dutch.
    AFRIKAANSE OPSOMMING: Die eerste sendingwerk in Suid-Afrika is in 1737 deur die Morawiese Sendinggenootskap onderneem toe Genadendal aangelê is. In 1744 is die werk weens dogmatiese verskille met die Kaapse Kerk (N.G. Kerk) onderbreek en is eers, na bykans 'n halwe eeu, voortgesit. In 1792 het die Morawiërs vir 'n tweede keer die sendingveld aan die Kaap betree. Hierna sou die werk ononderbroke voortgesit en uitgebrei word. In die M. A. -tesis (Universiteit van Stellenbosch, 1985) van I.H.T. Balie, Die 2 1/2 eeu van Genadendal, word 'n volledige kultuurbeeld van die lewe op die sendingstasie gegee. In hierdie studie val die soeklig hoofsaklik op die uitbreiding van die sendingwerk van die Morawiese Kerk na die ander sendingstasie in Kaapland. Die eerse stasie na Genadendal was Mamre wat in 1808 aangelê is. Hierna het Enon (1818), Elim (1824), Clarkson (1839), Goeverwacht (1845) en Wittewater (1859) gevolg. Hierbenewens het elkeen van die genoemde hoofstasies ook een of mer buitestasie(s) gehad. Van die belangrikste buitestasies was Houtkloof, Pella en Wiitekleinbosch. Omdat die lewe op die hoofstasies voliediger as die op die buitestasies in die navorsingsbronne beskryf word, val die klem in die hoofsaaklik op die hoofstasies. Gedurende die aanvangsjare van Mamre, Elim Enon en Clarkson het baie Genadendallers soontoe verhuis en die kern van die gemeenskappe uitgemaak. Gebruike en gewoontes wat op die genoemde sendingstasies gevolg is, is dus op die Genadendal- voorbeeld geskoei. Boonop was die hoofbestuur van die kerk ook in Genadendal gesetel en daarom is gedoen soos daar in Genadendal besluit is om te doen. ook die Opleidingskool vir kerkwerkers en die drukpers vir kerklike literatuur was in Genadendal gehuisves. Beide instansies het 'n leidende rol in die bevordering van die samehorigheidsgevoel en harmonie tussen die verskillende stasies gespeel. Uiteraard word daar in hierdie studie ook na daardie aspekte van die pers en opleidingskool verwys wat ook direk verband met die ander sendingstasie gehou het. 'n Fakor soos eiendomsreg het 'n belangrike rol gespeel in die bestendige lewenstyl van die inwoners van die stasie. Mamre en Enon is as "grant"-stasies (die sendelinge het die grond in trust vir die inwoners gehou) beskou. Hier het nog die Kerk nog die inwoners oor eiendomsreg beskik. Struwelinge en onflik tussen die Sendingbestuur en die inwoners, onsekerheid oor eiendomsreg en 'n oneffektiewe bestuurstelsel op die stasies het groot verval, op elke terrein veral teen die einde van die 19de eeu, aan die hand gewerk. Hierteenoor is die lewe op Elim, Clarkson en Goedverwacht gekenmerk deur harmonie. Die sendingwerk op Elim was op die oogaf die suksesvolste omdat die Sendinggenootskap eiendomsreg op die hele stasie gehad het en met patriagale, maar ook dikwels met outokratiese mag, die septer geswaai het. Wat duidelik na vore kom, is dat waar individue hulle geestelike waardes bo beuselagtighede gestel het, hulle verdraagsaamheid getoon het en gevolglik het dit ook op ander gebiede goed met hulle gegaan. Tydens die verstedelikng van baie sendingstasiebewoners, teen die einde van die 19de eeu, is veral die sendingstasies Mamre en Enon met vreemde kultuurelemente bedreig. MEnse het vir lang tye in die stede vertoef en wanneer hulle teruggekeer het, is "vreemde" denkrigtings en lewenspatrone in die sendinggemeenskappe oorgedra. As teenvoeter moes sterk gemeentes respektiewelik in Kaapstad en Port Elizabeth opgebou word om pastorale sorg aan Morawiërs wat hier gewerk het te bied en sodoende die "sendingkultuur" te help bewaar en uit te bou. Alhoewel die Morawiese Sendinggenootskap ook heelwat sendingstasie in die Ciskei en Transkei gehad het, word in hierdie studie net daarna verwys omdat hierdie gemeentes buite Kaapland val.
  • Thumbnail Image
    Item
    Die taak van kultuurorganisasies in minderheidskultuurgroepe met besondere verwysing na die ATKV
    (Stellenbosch : Stellenbosch University, 1992-03) Kok, Frederik Johannes; Grobbelaar, P. W.; Stellenbosch University. Faculty of Arts and Social Sciences. Dept. of Afrikaans and Dutch.
    ENGLISH ABSTRACT: Culture is and always will be of paramount importance to man. If the culture base is threatened, serious conflict and other problems will ensue. Even though there has been talk about a so-called internationalism that denotes a world devoid of different cultures, reality has caught up with the much advocated "melting pot" theory. Depriving groups of their cultural rights, or simply overlooking these rights, can result in a dangerous "boiling pot". Each culture group has a need for its own identity. Because only a small portion of the world population live in culturally homogenious states the potential for conflict is great between different groups that want to uphold and develop their own cultures. This is especially true where minority and majority groups exist within the same national boundaries. For any minority group wishing to preserve and develop its culture a logical solution would be to organize people in cultural organizations to maximize their effectiveness in attaining their goals. In this study, the task and activities of the cultural organization are examined, especially in respect of preserving, maintaining, and developing the culture of a specific group, in particular within minority cultures. Firstly, minorities as a group are discussed, with special reference to their particular needs, conflicts and threats and the conditions for survival.Subsequently, culture as a humanphenomenonis examined. In chapter 3 the cultural organization as a distinct organization, with its own characteristics, problems and success factors, is discussed. Chapter 4 examines cultural organizations and analyzes different ones, especially those of minority groups. Chapter 5 discusses Afrikaans cultural organizations along broad lines, emphasizing their chronological development, problems, inadequacies and challenges. The ATKV, as a minority cultural organization, and its activities are extensively discussed in the followingchapter. In conclusion, the study deals with the requirements and challenges for the successful task fulfilment of cultural organizations in order to understand, plan and evaluate their important task, especially within minority cultures.